مقاله ای در مورد سپک تاکرا
سپک تاکرا ورزشی شبیه والیبال است که به‌جای دست از پا برای گذراندن توپ از تور استفاده می‌شود. این بازی از ورزشهای بومی جنوب شرق آسیا است و در تایلند، مالزی، لائوس و اندونزی بسیار محبوب است.
سپک یک کلمه مالایی به معنای لگد زدن است و تاکرا در تایی به معنی توپ است.
این رشته در تایلند معمولاً فقط تاکرا نامیده می‌شود و در لائوس به تای تاکرا معروف است. در فیلیپین هم این ورزش به سیپا (Sipa) معروف است. والیبال با پا هم نام دیگری است که به این ورزش داده‌اند.
مسابقات بین‌المللی سپک تاکرا زیر نظر فدراسیون جهانی سپک تاکرا برگزار می‌شود و سپک تاکرا قهرمانی جهان (با عنوان جام پادشاهی) هرسال در بانکوک برگزار می‌شود. سپک تاکرا در برنامه مسابقات بازی‌های آسیایی و بازی‌های آسیایی داخل سالن هم قرار دارد.
پیشینه
سپک تاکرا از ورزش چینی کوجو (به معنی لگد پا) ریشه گرفته که از مسیر ارتباطات تجاری وارد جنوب شرق آسیا شد و از ۵۰۰ سال قبل در این منطقه محبوبیت یافت. این بازی در مالایا سپک راگا (به معنی لگد توپ خیزران) و در تایلند تاکرا نامیده می‌شد.
شکل امروزین این رشته از دویست سال پیش پیدا شد. وزارت ورزش سیام در سال ۱۸۲۹ برای نخستین بار مجموعه قوانین سپک تاکرا را منتشر کرد.
گروهی به شکل دایره می‌ایستادند و با چوب به توپ ضربه می‌زدند و ساعت‌ها به این بازی می‌پرداختند و تا زمانی که توپ به زمین می‌خورد جزو امتیازات آن گروه محاسبه می‌شد و بسیار شبیه بازی ژاپنی کماری بود.
در سال ۱۹۶۵ تور به این ورزش اضافه شد و به چیزی شبیه والیبال امروزی تبدیل شد.
مقررات
اندازه زمین و ارتفاع تور بازی شبیه بدمینتون است و هر تیم ۳ بازیکن دارد. قوانین فعلی امتیازگیری در بازی تا حد زیادی شبیه والیبال است. اما چهار تفاوت مهم دارد که به شرح زیر است:
دست (از سر شانه تا پائین) تنها قسمت بدن است که استفاده از آن ممنوع است.
هر بازیکن می‌تواند قبل از گذشتن توپ از تور بیش از یک‌بار به آن ضربه بزند.
هیچ چرخش و دورانی برای موقعیت‌های دفاعی یک تیم نیست.
اگر توپ قبل از افتادن به زمین حریف با تور برخورد بکند یک امتیاز محسوب می‌شود.
سرویس
بازیکن زننده سرویس پای خود را روی دایره سرویس که در زمین تعبیه شده قرار می‌دهد ( پا باید کاملاً ثابت باشد) و بازیکنانی که در نیم دایره کناری در چپ و راست زمین (نیم دایره‌ای به شعاع ۹۰ سانتی‌متر که با خط وسط زمین و خطوط کناری مرتبط است) ایستاده‌اند، توپ را برای سرویسور پرتاب می‌کنند. پس از انداختن توپ برای بازیکنی که سرویس می‌زند ۲ بازیکن دیگر دوباره به موقعیت دفاعی باز می‌گردند.
هنگامی که بازی با ضربه سرویس آغاز می‌شود، مهاجم تیم می‌تواند از یک بار تا ۳ بار به توپ ضربه بزند. سرعت توپ در سپک تاکرا گاهی به ۱۴۰ کیلومتر در ساعت هم می‌رسد.
کسب امتیاز
هر تیمی که بتواند ۲ ست از ۳ ست بازی را از آن خود کند برنده مسابقه خواهد بود. هر ست ۱۵ امتیاز دارد که در ست سوم تنها کسب ۶ امتیاز برای پیروز شدن تیم مقابل کافی‌ست.
توپ
دو نوع توپ در این ورزش مورد استفاده قرار می‌گیرد که یک نوع آن از پلاستیک و فایبر گلاس است و نوع دیگر که در گذشته به‌کار می‌رفت از خیزران و بامبو بوده است. توپ پلاستیکی از سوی انجمن آسیایی سپک تاکرا توپ رسمی مسابقات شناخته شده‌است.
وزن توپ بین ۱۷۰ تا ۱۹۰ گرم و محیط آن ۴۰ سانتی‌متر است. این توپ کوچکتر از توپ هندبال و کمی بزرگ‌تر از توپ سافت‌بال است.
انواع سپک تاکرا
در حال حاضر در کل دنیا ۳ نوع سپک تاکرا انجام می‌شود:
هوپ تاکرا: شبیه بسکتبال؛ با حلقه‌ای که از سقف آویزان است و ۵ بازیکن که زیر حلقه هستند باید طی مدت ۳۰ دقیقه با ضربات پا توپ را وارد حلقه کنند.
دبل تاکرا: با دو نفر بازیکن که روبروی هم قرار می‌گیرند.
سپک تاکرای ساحلی: روی شن و ماسه ساحلی مانند والیبال ساحلی که با ۴ بازیکن انجام می‌شود.
سازمان بین‌المللی سپک تاکرا
سران فدراسیون آسیایی سپک تاکرا (ASTAf) و فدراسیون جهانی سپک تاکرا (ISTAF) هر دو در بانکوک، تایلند مستقر هستند و حدود ۱۸ کشور نیز به عضویت آن درآمده‌اند.
سپک تاکرا در ایران
سپک تاکرا در سال 1382 و توسط تعدادی از علاقه مندان و کارشناسان ورزش وارد ایران شد. با توجه به جذابیت این رشته ورزشی و علاقه مندی و توانمندی ایرانیان در مهارت های فردی و انجام حرکات اکروباتیک این رشته به سرعت جای خود را در میان جوانان ایرانی باز نمود .
نخستین مسئول این
رشته علی فولادی راد بود که تا سال 1388 مسئولیت این رشته را به عهده داشت در این سال
مهدی سلامی سرپرستی این رشته را از طرف فدراسیون ورزشهای همگانی به عهده گرفت تا اینکه
در پایان سال 1388 ریاست این انجمن بر عهده سهراب ازاد گذارده شد تا مسئولیت رشد و
ارتقای این رشته ورزشی در ایران به وی محول گردد .وی نیز بلافاصله و برای نخستین بار
تیم های ملی سپک تاکرای بانوان و تیم ملی ساحلی آقایان را راه اندازی نمود . بی شک مهم ترین دلیل رشد و توسعه سپک تاکرا در ایران
اشنایی دانشجویان دوره کارشناسی تربیت بدنی دانشگاه شهید رجایی تهران در سال های ابتدایی
ورود سپک تاکرا به ایران با این رشته ورزشی بود . با توجه به عدم برگزاری دوره های
اموزشی و در اختیار نداشتن حتی 1 فیلم اموزشی در ان سال ها دانشجویان مذکور نسبت به
تجزیه و تحلیل مهارت های این رشته ورزشی اقدام و پس از پایان دوران تحصیل ضمن توسعه
و بسط در سایر استان های کشور نسبت به اموزش ورزشکاران مستعد اقدام نمودند که از آن
جمله میتوان از پیام شیر علی ،محمد رضوی " محمد یوسفی " مسلم خدابخش
" مهدی رضایی و محمد مرادی نام برد . البته در تعداد دیگری از استان ها نیز بعضی
از افراد علاقه مند نسبت به فعال نمودن و اموزش این رشته ورزشی اقدام نمودند
. سرمربیگری تیم ملی سپک تاکرا ایران در بخش آقایان به ترتیب به عهده آقایان محمد یوسفی "هکتورسنتیلاس
" سومکیت " هریس عبدالرحمن و محمد مرادی بوده است . هم اکنون اکثر استان
های کشور فعالیت گسترده ای در سپک تاکرا دارند . از ابتدای شروع فعالیت سپک تاکرا تا
سال 1390 نوزده دوره مسابقه رسمی در بخش اقایان و هفت مسابقه در بخش بانوان برگزار
گردیده است و تیم های ملی سپک تاکرا و هوپ تاکرا کشورمان در 13 رقابت برون مرزی از
جمله مسابقات جهانی ' المپیک اسیایی و بازی های اسیایی داخل سالن شرکت داشته اند .
